Prace społecznie użyteczne - oznacza to prace wykonywane przez bezrobotnych bez prawa do zasiłku na skutek skierowania przez starostę organizowane przez gminę w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, organizacjach lub instytucjach statutowo zajmujących się pomocą charytatywną lub na rzecz społeczności lokalnej.
Na wniosek gminy starosta może skierować bezrobotnego bez prawa do zasiłku korzystającego ze świadczeń pomocy społecznej do wykonywania prac społecznie użytecznych na terenie gminy, w której bezrobotny zamieszkuje lub przebywa, w wymiarze 10 godzin w tygodniu. Do wykonywania prac społecznie użytecznych mogą być kierowane również osoby uczestniczące w kontrakcie socjalnym, indywidualnym programie usamodzielniania, lokalnym programie pomocy społecznej lub indywidualnym programie zatrudnienia socjalnego, jeżeli podjęły uczestnictwo w tych formach w wyniku skierowania powiatowego urzędu pracy na podstawie art. 50 ust. 2 ustawy o promocji, który stanowi: "Bezrobotnym, o których mowa w art. 49 korzystającym ze świadczeń pomocy społecznej, powiatowy urząd pracy w okresie 6 miesięcy od dnia utraty prawa do zasiłku z powodu okresu jego pobierania; powinien przedstawić propozycję zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, szkolenia, stażu, odbycia przygotowania zawodowego dorosłych, zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych lub na wniosek ośrodka pomocy społecznej może skierować do uczestnictwa w kontrakcie socjalnym, indywidualnym programie usamodzielniania, lokalnym programie pomocy społecznej, o których mowa w przepisach o pomocy społecznej lub uczestnictwa w indywidualnym programie zatrudnienia socjalnego, o którym mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym".
Odmowa wykonywania prac społecznie użytecznych przez osobę bezrobotną może stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej oraz każdorazowo skutkuje utratą statusu bezrobotnego na okres 120 dni w przypadku pierwszej odmowy, 180 dni w przypadku drugiej odmowy, 270 dni w przypadku trzeciej i każdej kolejnej odmowy.
Osoba wykonująca prace społecznie użyteczne jest objęta ubezpieczeniem zdrowotnym (z tytułu posiadania statusu bezrobotnego) oraz ubezpieczeniem wypadkowym, natomiast nie są odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne.
Osoby skierowane do prac społecznie użytecznych na rzecz społeczności lokalnej( w wymiarze 10 godzin tygodniowo) otrzymują świadczenie pieniężne, wypłacane w okresach miesięcznych z dołu.
Świadczenie nie przysługuje za okres nie wykonywania pracy, w tym za okres udokumentowanej niezdolności do pracy.
Powiatowy Urząd Pracy na wniosek gminy lub upoważnionego podmiotu dokonuje refundacji ze środków Funduszu Pracy do 60% minimalnej kwoty świadczenia przysługującego bezrobotnemu.
Procedura:
- Gmina sporządza do dnia 31 stycznia każdego roku roczny plan potrzeb w zakresie wykonywania prac społecznie-użytecznych i przesyła go właściwemu miejscowo Staroście oraz Kierownikowi/ Dyrektorowi ośrodka pomocy społecznej.
Plan określa w szczególności:
- rodzaje prac społecznie użytecznych,
- liczbę godzin wykonywania prac społecznie użytecznych,
- liczbę bezrobotnych bez prawa do zasiłku korzystających ze świadczeń z pomocy społecznej, które mogą być kierowane do wykonywania prac społecznie użytecznych. - Starosta zawiera z gminą porozumienie dotyczące wykonywania prac społecznie użytecznych.
- Kierownik/Dyrektor ośrodka pomocy społecznej sporządza listę bezrobotnych bez prawa do zasiłku, korzystających ze świadczeń pomocy społecznej, którzy mogą zostać skierowani do wykonywania prac społecznie użytecznych na terenie gminy i przesyła ją do właściwego miejscowo powiatowego urzędu pracy.
- Przy przydziale prac społecznie użytecznych uwzględnia się wiek bezrobotnego bez prawa do zasiłku, stan jego zdrowia oraz w miarę możliwości posiadane kwalifikacje.
- PUP kieruje wskazane osoby do wykonywania prac społecznie użytecznych.
- Gmina lub podmiot, w którym są organizowane prace społecznie użyteczne, przyjmuje skierowanego bezrobotnego bez prawa do zasiłku w celu wykonywania prac społecznie użytecznych oraz poucza o konieczności przestrzegania w miejscu wykonywania w/w prac porządku i dyscypliny, a także zapoznaje bezrobotnego z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy.
- Starosta przekazuje właściwemu kierownikowi/dyrektorowi ośrodka pomocy społecznej w terminie do dnia 10-go każdego miesiąca za miesiąc poprzedni wykaz bezrobotnych bez prawa do zasiłku, którzy zostali skierowani do wykonywania prac społecznie użytecznych lub odmówili przyjęcia propozycji ich wykonywania.
- Gmina lub podmiot, w którym są organizowane prace społecznie użyteczne, niezwłocznie zawiadamia starostę i właściwego kierownika/dyrektora ośrodka pomocy społecznej w przypadku, gdy bezrobotny bez prawa do zasiłku nie zgłosi się do wykonywania w/w prac, nie podejmie przydzielonej jej pracy, opuści miejsce wykonywania prac, bądź naruszy porządek i dyscyplinę w miejscu wykonywania pracy społecznie użytecznej.
Podstawa prawna:
1. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2008r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (teks jednolity: Dz. U. Z 2008r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.)
2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 lipca 2011r. w sprawie trybu organizowania prac społecznie użytecznych (Dz.U.z 2011r. Nr 155, poz.921)
